Zorbalık veya Zorbalığa Maruz Kalma
"Kimse benden hoşlanmıyor, herkes benden nefret ediyor"… Bazı ilkokul çağındaki çocuklar her gün garip olduklarını hissederler; çünkü sınıf arkadaşları onlara sataşır, hakaret eder ve dışlar.
Yeni araştırmalara göre bu durum büyük bir öneme sahiptir. Akranlar tarafından reddedilmek, küçük çocukları duygusal olarak tamamiyle yaralayabilecek bir durumdur. Yetersizlik duygusu sadece yalnızlığa değil aynı zamanda hayat boyu depresyona yatkın olmaya yol açabilir.
İlkokulda düşük sosyal kabul; daha sonraki zamanlarda sosyal ve duygusal problemlerin ortaya çıkarabileceğinin habercisidir. Duke Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdüren Psikolog Antonius Cillessen ve Alman araştırmacılardan oluşan bir ekip; 231 Alman erkek çocuğu ile boylamsal bir çalışma yürütmüştür. 6,7 ve 11 yaşlarındaki erkek çocukları kendilerini ve birbirlerinin popüleritesini değerlendirmişlerdir. Bu şekilde araştırmacılar her bir çocuğun sosyal statüsünü ölçmüş ve takip etmiştir.
Çalışmanın sonucuna göre; sosyal statü çocuklar arasında hemen değişebilir ve bazen 6 ve 7 yaşındaki dışlanan çocuklar yaşı 11 olan büyük çocuklar tarafından yönetilmektedir.
Akranlar tarafından dışlanma durumu; "tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan çıkar" sorusundaki gibidir. Çocuklar duygusal problemleri nedeniyle mi dışlanıyorlar (rastlantısal model), yoksa dışlandıkları için mi duygusal problemler geliştiriyorlar (nedensel model)? Cillessen’ın bulgularına göre, her iki modeldeki durumlar aynı anda oluyor olabilir; bu iki model arasında sıklıkla etkileşim olmaktadır.
Dışlanmak için seçilen çocuklar genel olarak utangaç olan çocuklardır veya diğer uçta, agresif olanlardır. Zorbalık yapanlar veya zorbalığa maruz kalanlar okuldaki en az popüler olan çocuklardır. Hem zorba hem de zorbalık mağduru çocuklar, dışlanma ve buna karşı tepki vermek için kendilerini hazırlarlar.
Çekingen çocuklar dışlamayı çok fazla kişisel algılarlar ve bu hayatlarının sonraki dönemlerindeki depresyon ve içselleştirme sonucunda oluşan diğer problemler için temel sebep durumundadır. Agresif çocuklar bunun için kendilerini üzmeye eğilimli değillerdir. Bu çocukların genellikle problemi dışsallaştırmayla ilgilidir. Örneğin; bu çocukların büyüdüklerinde suç işleme veya alkol bağımlılığı gibi problemleri vardır. Fakat, bu problemler çocuğun erken dönemdeki agresif davranışlarına bakılarak tahmin edilebilir. Agresif davranışları sonucu reddedilmelerinden dolayı bu problemler yaşanmaz.
Zorbalık örüntüsü rastlantısal modeli doğrularken, utangaç çocuk örüntüsü de nedensel modeli doğrular. Yine de burada kesinlikle bir çaprazlama etkileşim durumu vardır. Cillesen bu konuyla ilgili; "Dışlanma ile ilgili deneyim yaşamak; utangaç çocuğun çok fazla yalnız olmasıyla ilgilidir. Fakat, bu durum agresif olan çocuk için de doğrudur." demiştir.
Okul hayatı boyunca reddedilmek çocukların hayatlarının sonraki evresinde deneyimleyebilecekleri problemlerin temelini oluşturur; bu nedenle Cillessen, ilkokul çağındaki çocuklara yapılan sosyometrik teslerin problemli olan çocukların tespit edilmesinde faydalı olduğunu belirtmiştir. Doğru bir müdahale ile, bu çocuklar depresyon ve yalnızlıktan korunmuş olurlar.
Kaynakça: https://www.psychologytoday.com/us/articles/199301/bullies-and-the-bullied