Çocuğunuzun Konuşabilmesi İçin Jestlerin Yardımı

Çocuğunuzun Konuşabilmesi İçin Jestlerin Yardımı

Çocuğunuzun konuşmayı öğrenmesi, dil ve konuşma terapistlerine en çok sorulan sorulardan biridir.

Peki dil ve konuşma becerilerini desteklemenin en iyi yollarından birinin konuşulan kelimelerle hiçbir ilgisi olmadığını biliyor muydunuz? İlginç bir şekilde, çocuklar dili sözlü (konuşma) modellerin yanı sıra sözel olmayan modellerin  kombinasyonuyla öğrenirler. Sözel olmayan modeller arasında göz teması, yüz ifadeleri, vücut dili ve jestler (işaretler) yer alır. Jestler, çocuğunuzun konuşmayı öğrenmesine yardımcı olacak güçlü araçlardır. Jestleri kullanmanın beş yolu hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin.

Jest Nedir?

Jestler, bir mesajı iletmek için ellerimizi veya vücudumuzu kullanmayı ifade eder, çoğumuz farkında bile olmadan kullanırız! Uzaktan bir arkadaşımızı görüp el sallarsak, ona işaret etmiş oluruz. Diğer örnekler, işaret etme, el sallama veya alkışlama olabilir.

Konuşmada jestler, sözel olmayan iletişimin önemli bir parçasıdır ve sözcüklerle birlikte kullanıldığında mesajın daha etkili ve anlaşılır bir şekilde iletilmesine yardımcı olur, konuşmacının duygularını, tutumlarını ve düşüncelerini ifade etmek için beden hareketlerini kullanmasını içerir. Eller, kollar, yüz ifadeleri ve vücut duruşu gibi bedensel hareketler bu kategoride değerlendirilir.

Önemi

  1. Duygusal İfade: Konuşmacının duygularını ve tutumlarını gösterir. Örneğin, coşkulu bir konuşmacının el hareketleri, heyecanını ve tutkusunu yansıtır.
  2. Anlamı Güçlendirme: Sözlü mesajları destekleyerek anlamın güçlendirilmesine yardımcı olur. Örneğin, bir noktayı vurgulamak için yapılan el hareketi, söylenenlerin önemini artırabilir.
  3. Dikkat Çekme: Dinleyicilerin dikkatini çekmek ve sürdürmek için jestler etkili bir araçtır. Dinleyiciler, hareketli konuşmacılara daha fazla odaklanır.
  4. Anlamın Açıklanması: Bazı kavramlar ve fikirler jestlerle daha kolay açıklanabilir. Örneğin, büyüklük veya yön gibi soyut kavramlar jestlerle somutlaştırılabilir.

Türleri

  1. İllüstratörler: Konuşulanı doğrudan destekleyen ve açıklayan hareketlerdir. Örneğin, bir yönü işaret etmek ya da bir şeyin büyüklüğünü göstermek.
  2. Regülatörler: İletişimin akışını kontrol eden hareketlerdir. Baş sallama veya el hareketleriyle konuşmacının devam etmesini sağlamak gibi.
  3. Emblemler: Belirli bir kültürde özel bir anlam taşıyan hareketlerdir. Örneğin, başıyla onaylama veya parmak işaretleri.
  4. Adaptörler: Genellikle bilinçsizce yapılan ve konuşmacının duygusal durumunu yansıtan hareketlerdir. Örneğin, stres altındayken tırnak yeme.
  5. Etkileyiciler: Duygusal durumu ve karakter özelliklerini ifade eden hareketlerdir. Örneğin, mutluluk veya üzüntüyü yüz ifadeleriyle gösterme.

Etkili Kullanımı

  1. Uygunluk: Bağlamla ve konuşulan konuyla uyumlu olması önemlidir. Uygunsuz olanlar, mesajın yanlış anlaşılmasına yol açabilir.
  2. Doğallık: Doğal ve zorlama olmadan yapılması, konuşmanın samimiyetini ve etkililiğini artırır.
  3. Kültürel Farkındalık: Farklı kültürlerde farklı hareketler farklı anlamlara gelebilir. Bu nedenle, hareketi yaparken kültürel farkındalığa sahip olmak önemlidir.
  4. Denge: Kullanımında bir denge olmalıdır; çok az kullanım konuşmayı donuk yapabilirken, aşırı kullanımı dikkati dağıtabilir ve mesajın anlaşılmasını zorlaştırabilir.

Çocuğum Ne Zaman Jestleri Kullanmaya Başlamalı?

Araştırmalar, işaretlerin çocuklarımızın konuşmayı öğrenmelerine yardımcı olan temel yapı taşlarından biri olduğunu gösteriyor; bebeğinizin kelimeleri kullanmaya başlamadan çok önce, 9 aydan itibaren, sizinle iletişim kurmasını sağlar. 10 aylık bebeğiniz size bir şey göstermek, size bir şey vermek veya işaret ederek dikkatinizi bir şeye çekmek için jestlerini kullanabilir. Yaklaşık 18 aylıkken,  çocuklar hareketlerini  kelimeyle eşleştirmeye başlar. Örneğin, gökyüzündeki bir kuşu işaret edip “kuş” diyebilir.

Çocuklar sözlü iletişimini geliştirdikçe, görselleri ve işaretleri kullanma ihtiyaçları doğal olarak azalacak ve sonunda ortadan kalkacaktır. Ancak iletişim güçlüğü çeken çocuklar için, işaretleri tanıtmak ve kullanmaya devam etmek, çocuğunuzun dili anlamasını ve kullanmasını geliştirmenin harika bir yolu olabilir.

İşaretler Çocuğumun Sözcük Kullanmasını Engellemez mi?

Bu, ailelerden çokça gelen bir soru!

Jestler gibi sözel olmayan iletişime odaklanmak konuşmayı öğrenmeye ‘engel’ oluşturuyor gibi görünse de araştırmalar bunun tam tersinin doğru olduğunu gösteriyor. İşaretleri kullanmak aşağıdaki yollarla çocuğunuzun iletişim becerilerini geliştirmede önemli olabilir:

  • İşaretler, iletişim kurmanın evrensel bir yoludur
  • Hareketler, çocuğunuzun dikkatini toplamasına yardımcı olarak çocuğunuzun söylediklerinizi dinleme şansını artırır.
  • İşaretler, çocuklara yeni kelimeler öğrenmeleri için alternatif bir yol sunar.
  • Çocuğunuz iletişim becerilerini geliştirirken özgüvenini arttırmaya yardımcı olabilir çünkü işaretler sözel olmadan iletişim kurmayı sağlar.

Çocuğunuzun Konuşmayı Öğrenmesine Yardımcı Olmak İçin Jestleri Kullanmanın En İyi Beş İpucu

Çocuğunuzun konuşmasını ve dilini geliştirmek için tasarlanmış tüm stratejiler gibi, jestleri tanıtma ve kullanma şeklinizi geliştirecek, uygulayabileceğiniz teknikler vardır. Çocuğunuzla birlikte jestleri kullanmaya başlamanıza yardımcı olacak en önemli beş ipucumuzu derledik:

  1. Çocuğunuzun ilgilendiği kelimelerle başlayın: Araştırmalar, çocukların dili ilgi duyduklarında ve motive olduklarında öğrendikleri gösteriyor. Çocuğunuz oynarken biraz zaman ayırıp neyle oynadığını gözlemleyin, bekleyin ve hangi oyuncaklarla  ve nasıl oynadığını görün. Bu, ilk sözcükleri ve jestleri seçmenizde yardımcı olacaktır. Çocuğunuz oyuncak arabalara ilgi duymuyorsa kaza, bip bip ve dur gibi kelimeleri seçmek ilgisini çekmeyebilir. Ancak çocuğunuz araçlarını seviyorsa, bu sözler başlangıç için harika bir yer olabilir!
  1. Çocuğunuzla yüz yüze olun: Çocuğunuzun seviyesine eğilmek ve yüzünü çocuğunuza çevirmek, çocuğunuzun jestinize uyum sağlama ve mesajınıza yanıt verme şansını artıracaktır.
  1. Size doğal gelen jestleri seçin: Bir öğe veya etkinlik için bir jeste karar verirken, size ve ailenize doğal gelen bir eylemi seçmek için biraz zaman ayırın. Bir kişinin “soğuk” jesti, başka birinin aynı kelime için yaptığı jestten çok farklı görünebilir ve bu normaldir! Jestleri kişiselleştirme, onları hatırlama ve gün boyunca doğal olarak kullanma şansınızı artırır.
  1. Jesti kelimelerle eşleştirin: Jestlerin konuşulan kelimelerin yerini almadığını unutmayın! “Araba” kelimesini söylediğinizde, her seferinde aynı anda “araba” jestini kullanın! Bu, çocuğunuzun jesti söylenen kelimeyle ilişkilendirme ve anlayışını geliştirme şansını artırır.
  1. Herkese jestlerinizi öğretin: Çocuklar dili en iyi, tüm ortamlarda aynı modellere maruz kaldıklarında öğrenirler. Bu nedenle, Büyükanne ve Büyükbabaya, Kreş eğitimcilerine ve okul öğretmenlerine geliştirdiğiniz hareketlerin aynısını öğretin. Çocuğunuz ne kadar çok maruz kalırsa, bunları öğrenmesi, anlaması ve iletişim kurmak için kullanması o kadar olasıdır.

KAYNAKÇA

ŞUBELERİMİZ