Disfaji Hakkında Bazı Bilgiler

Yutma güçlüğü (disfaji), bir yiyeceği veya sıvıyı ağızdan midenize taşımanın daha fazla zaman ve çaba gerektirdiği anlamına gelmektedir. Disfaji ayrıca ağrı ile ilişkilendirilebilir. Bazı durumlarda yutma imkansız olabilmektedir.

Ara sıra oluşan yutma güçlüğü, çok hızlı yemek yediğinizde veya yiyecekleri yeterince çiğnemediğiniz durumlarda ortaya çıkabilen bir durumdur ve genellikle endişe kaynağı değildir. Fakat kalıcı yutma güçlüğü, tedavi gerektiren ciddi bir tıbbi duruma işaret edebilir.

Bu durum herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir, ancak daha yaşlı bireylerde daha yaygın görülmektedir. Yutma sorunlarının nedenleri değişmektedir ve tedavisi nedene bağlıdır.

 

Disfaji Semptomları

Yutma güçlüğü ile ilişkili belirti ve semptomlar şunları içerebilir:

• Yutulduğu zaman ağrı (odinofaji)
• Yutamama
• Boğazda veya göğüste veya göğüs kemiğinin (sternum) arkasında yiyecek sıkışması hissi
• Salya akması
• Ses kısıklığı
• Yiyeceklerin geri gelmesi (kusma)
• Sık sık mide ekşimesi yaşamak
• Yiyecek veya mide asidinin boğaza geri gelmesi
• Beklenmedik bir şekilde kilo vermek
• Yutulduğunda öksürme veya öğürme
• Yutma güçlüğü nedeniyle yiyecekleri daha küçük parçalara ayırmak veya belirli yiyeceklerden kaçınmak zorunda kalmak

Sebepleri

Yutma karmaşık bir olaydır ve bir dizi koşul bu sürece müdahale edebilmektedir. Bazen yutma bozukluklarının nedeni tespit edilemez. Bununla birlikte, yutma bozuklukları genellikle aşağıdaki kategorilerden birine dahildir.

• Özofageal disfaji: Özofageal disfaji, yutmaya başlandıktan sonra gıdanın boğazın tabanına veya göğüse yapışması veya asılı kalması hissini ifade etmektedir.
• Orofaringeal disfaji: Bazı durumlar boğaz kaslarınızı zayıflatabilir ve yutmaya başladığınızda yiyecekleri ağzınızdan boğazınıza ve yemek borusuna taşımanızı zorlaştırabilir. Yutmaya çalıştığınızda veya nefes borunuzdan (trakea) aşağı veya burnunuzdan yukarı çıkan yiyecek veya sıvı hissine sahip olduğunuz zaman boğulabilir, öğürebilir veya öksürebilirsiniz. Bu durum pnömoniye yol açabilir.

Risk Faktörleri

Aşağıda disfaji için risk faktörleri verilmiştir:

• Yaşlanma: Özofagustaki doğal yaşlanma, normal aşınma ve felç veya Parkinson hastalığı gibi belirli koşullardaki daha yüksek riskler nedeniyle, yaşlı bireylerin yutma güçlüğü yaşama riskleri daha yüksektir. Fakat disfaji normal bir yaşlanma belirtisi olarak görülmez.
• Belirli sağlık koşulları: Bazı nörolojik veya sinir sistemi bozukluklarına sahip olan bireylerin yutma güçlüğü yaşama olasılıkları daha yüksektir.

Komplikasyonlar

Yutma güçlüğü aşağıdakilere yol açabilir:

• Yetersiz beslenme, kilo kaybı ve dehidrasyon. Disfaji, yeterli besin ve sıvı alımını zorlaştırabilir.
• Aspirasyon pnömonisi. Yutmaya çalıştığınız zaman hava yolunuza giren yiyecek veya sıvı aspirasyon pnömonisine neden olabilir çünkü yiyecekler akciğerlere bakteri girmesine neden olabilir.
• Boğulma. Yiyecekler boğazda sıkıştığında boğulma meydana gelebilir. Yiyecek hava yolunu tamamen bloke ederse ve birisi başarılı bir Heimlich manevrasıyla müdahale etmezse ölüm meydana gelebilir.

 

Ne ZamanBir Doktora Görünmeli

Dil ve konuşma terapistleri yutma güçlükleri çeken bireylerin terapilerinde görev almaktadır. Düzenli olarak yutma güçlüğü çekiyorsanız veya disfajiye kilo kaybı, kusma veya kusma eşlik ediyorsa doktorunuza görünmelisiniz.

 

Kaynakça

Bu makalenin orijinali Mayo Clinic tarafından hazırlanmıştır. Orijinal metni buradan okuyabilirsiniz.