Obsesif Kompulsif Bozukluğunun Tanımı

 

Muhtemelen insanların duvardaki çarpık bir resmi düzelttikleri veya alışveriş sepetlerini antibakteriyel mendillerle sildikleri için kendilerini şakasına da olsa "OKB" olarak ilan ettiklerini ya da başkaları tarafından bu şekilde isimlendirildiklerini duymuşsunuzdur, fakat bu insanlar sadece birer mükemmeliyetçi mi yoksa gerçekten OKB mi? Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) ne kadar yaygındır? Hangi faktörler tanıya yol açar?

 

Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir?
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) iki temel semptomla karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur: Obsesyonlar ve kompulsiyonlar.

Obsesyonlar, istenmeyen ve aşırı sıkıntıya neden olan düşünceler, görüntüler veya fikirlerdir. Saplantılı ya da takıntılı düşünceler olarak da ele alınabilirler. Örneğin, ölümcül bir hastalığa sahip olma konusunda sürekli endişe duyabilirsiniz; bir cenazede çığlık atmak gibi korkunç bir şey yapmayı düşünebilirsiniz ya da sevdiğiniz birine korkunç bir şey olacağını düşünebilirsiniz. Diğer yaygın saplantılar arasında arabanızla birine vurabileceğinize inanmak gibi tekrarlanan şüpheler; eşinizi veya çocuğunuzu öldürme düşünceleri gibi agresif veya rahatsız edici fikirler olabilir.

Kompulsiyonlar ise, tekrar tekrar yürütmeniz gerektiğini düşündüğünüz yineleyici ve ritüelistik davranışlardır. Örneğin, kirlenmeye karşı takıntılıysanız, ellerinizi tekrar tekrar yıkayabilirsiniz. Diğer yaygın kompulsiyonlar arasında temizlik, sayı sayma, kontrol etme, güvence talep etme ve simetri sağlama davranışları yer alır.

OKB Tanısı
OKB, nitelikli ruh sağlığının klinik değerlendirmesinde gözlemlenen semptomların sıklığı, ciddiyeti ve niteliğine dayanarak teşhis edilir ve tanılanır. Obsesyonlar ve kompulsiyonlar genellikle sürekli ve uzun ömürlüdür; ilişkileri, işi, okulu ve diğer yaşam alanlarını olumsuz yönde etkileyebilir.

OKB hastaları, takıntılarını düşünerek veya takıntılarının neden olduğu kaygıyı geçici olarak hafifleten davranışlarda bulunmaya çalışarak günde bir saat veya daha fazla zaman harcayabilirler. Bununla birlikte, sadece saplantılara veya sadece tekrarlayıcı davranışlara sahip olmak da mümkündür, buna rağmen OKB tanısı konulabilir. Teşhisin anahtar bileşeni OKB’nin yaşam kalitenizi etkiliyor ve düşürüyor olmasıdır.

OKB’nin Nedenleri
OKB yetişkinlerin yaklaşık % 1,2’sini etkiler ve bazen çocukluk döneminde de teşhis edilebilir. Erkekler ve kadınlar arasında OKB oranı açısından bir fark yoktur. Tüm kültürlerden ve etnik kökenlerden insanlar bu hastalıktan etkilenebilir.

Obsesif kompulsif bozukluğa tam olarak neyin neden olduğunun bilinmemesine rağmen hem genetik bileşenlerin hem çevresel şartların OKB üzerinde etkileri olduğu düşünülmektedir. Eğer ailede OKB teşhis edildiyse, kişide de bozukluğun gelişme riski daha yüksektir.

Ayrıca OKB tanısı almış kişilerde beynin belirli kısımlarının doğru şekilde çalışmadığını gösteren kanıtlar da vardır. Fakat, genetik ve beyin anormallikleri üzerine araştırmalar devam etmektedir.

OKB Tedavisi
OKB ilaç tedavisine, özellikle selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) olarak bilinen antidepresanlarlara ve ayrıca psikoterapiye olumlu cevap verir. Özellikle bilişsel davranışçı terapi ve maruz bırakma yöntemi, OKB’nin yaşam kalitelerini önemli ölçüde etkilediği kişilere yardımcı olabilir.

OKB’li birçok kişi tıbbi ve psikolojik tedaviyi birleştirerek en iyi sonucu almaktadır.

Kaynakça
https://www.verywellmind.com/basics-of-ocd-2510510