LİDCOMBE PROGRAMINI ANLAMAK
Kekemeliği olan okul öncesi dönemdeki çocuklara terapi amaçlı uygulanan pek çok farklı program duymuşsunuzdur. Hatta eğer bir dil ve konuşma terapistiyle görüşme sağladıysanız muhtemelen Lidcombe Programı’nı da anlatmıştır. Aslında görüştüğünüz dil ve konuşma terapistinin size ilk seansta Lidcombe’den bahsettiğini garanti ediyoruz.
Peki Lidcombe Programı nedir ve biz konuşma terapistleri okul öncesi dönemde kekemeliği olan çocuklarda bir terapi seçeneği olarak neden bu kadar öneriyoruz/tercih ediyoruz? Çünkü biz kanıtlar ve kanıt temelli yaklaşımları önemsiyoruz ki kekemelik terapisi de buna dahildir.
Erken Çocukluk Döneminde Kekemelik Terapisi
Çocuk ve yetişkinlerde kekemeliği yönetmeye yardım etmek için kanıt temelli bir yaklaşım seçmeliyiz. Lidcombe ise erken çocukluk dönemi için seçilebilecek kanıtlanmış ve davranışsal temelli doğrudan bir terapi yöntemidir. Ebeveyn liderliğinde çocuk odaklı bir programdır.
Terapi seansları; kekemeliği dönüştürmek ve iletişim becerilerine yönelik olumlu düşünceleri arttırmak konusunda aileye koçluk etme amacıyla dizayn edilir.
Terapi hem evde hem de klinikte uygulanırken bireyselleştirilmiş, eğlenceli ve çocuğun ilgilerine odaklı olmalıdır.
Amaç; tamamen/neredeyse tamamen kekeleme halinden kurtulmak ve akıcılık halinin sadece klinikte kalmayıp çocuğun tüm günlük hayatına/aktivitelerine genellemesini sağlamaktır.
Kanıtlar Lidcombe Programı’nın erken çocuklukta kekemeliği azalttığını tescillemektedir.
Lidcombe Programı’nın ana fikri “beklenmedik sözlü durumlar” olarak adlandırdığımız yapıları kullanarak kekemeliği azaltmaya yardımcı olmaktır.
Bu da çocuğunuza her akışkan (içinde herhangi bir kekeleme/takılma/zıplatma bulundurmayan) konuşması için olumlu geri dönütler ve teşvik edici eylemlerde bulunarak sağlanır.
Ayrıca size çocuğunuzun konuşurken yaşadığı takılmalar/kekeleme durumunu nasıl yöneteceğiniz, düzelteceğiniz ve bunlara yönelik vereceğiniz geri bildirimler için de öneri/eğitim verilir. Ancak bunların sıklığı ve sayısı olumlu geri bildirimlere kıyasla oldukça azdır.
Bu Lidcombe’nin genel olarak oldukça pozitif ve teşvik/övgü liderliğinde bir yaklaşım olduğunun göstergesidir.
Doğrudan bir terapi olmasının yanında önleyici terapi adına çocuğun konuşma ölçütlerindeki ilerleyişini de baz alır.
Bu ölçümler Şiddet Değerlendirme Ölçekleri’yle yapılır ve hem evde hem de klinikte buna bağlı olarak ilerlenir. Böylece sağlanan ilerleme kanıtlanıp kaydedilmiş olur. Eğer ilerleme gözlenmemişse yapılabilecek değişimlerin fark edilmesine yardımcı olur. Ebeveynler her günün sonunda çocuklarının o günkü akıcılığına puan verirler. Bu puan çocuklarının tipik bir akıcısızlık günü baz alınıp kıyaslanarak verilir. Hafta boyu edinilen sonuçlarla şiddet değerlendirmesi yapılır.
Lidcombe Programı 2 Aşamadan Oluşur:
- Aşama hedefi: Hiç veya neredeyse hiç takılma/kekeleme anı yaşanması
- Aşama hedefi: Kazanılan bu becerilerin uzunca bir süre boyunca korunabilmesi
Lidcombe Programı çocuklar üzerinde etkili olan kanıt temelli tek uygulama değildir ve hatta bazı çocuklar için uyumlu bile olmayabilir. Kekemelik üzerine çalışan bir Dil ve Konuşma Terapisti çocuğunuz için uygun olacak çeşitli terapi seçeneklerinden size bahsedecek ve gerekli bilgileri verecektir. Yapılacak olan öneriler çocuğun yaşına, kekemelik tipi-sıklığı ve ilerleyişine, önceki terapi süreçlerine, ailenin endişelerine bağlıdır.
Çocuğunuza en uygun yaklaşımı belirleyip uygulayabilecek niteliklere sahip alanında uzman bir Dil ve Konuşma Terapisti’ne başvurmanız ve süreci birlikte ilerletmeniz oldukça önemlidir. Belki de çocuğunuz için en uygun olanı doğrudan ve dolaylı yaklaşımları bir arada kullanmaktır ki buna da uzmanınız karar verir.
